སེམས་ཀྱི་ཉི་ཟླ་བོད་ཡིག་དྲ་བའི་འཕྲིན། གངས་རི་དང་གྲོག་རོང་། ཤོད་ཆུ་གཙང་པོས་སྐོར་བའི་སེམས་ཀྱི་ཉི་ཟླ་གྲོང་ཁྱེར་གཏེར་མ་རོང་ཤང་ཨ་བཟང་གྲོང་ཚོ་ལམ་མདོ་གྲོང་མི་ཚོ་ཆུང་གི་རྒུན་ཞིང་ནང་སྐྱེ་སྟོབས་ཀྱི་དཔལ་འབར་ཞིང་།  ཁྲི་ཞ་ཀྲུའུ་རྒུན་འབྲུམ་ལོ་ལེགས་བྱུང་བས་མི་སེར་སྤྲོ་བས་ཁེངས་པ་དང་།  རྒུན་འབྲུམ་གྱིས་གྲོང་ཚོ་དེའི་“རི་ཡི་འདབས་ནས་རི་ལ་བརྟེན་པ་ནས་”“རི་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ནས་དངུལ་གྱུར་བའི”འགྱུར་ལྡོག་ར་སྤྲོད་བྱུང་།

ལམ་མདོ་གྲོང་མི་ཚོ་ཆུང་དེ་འབྲི་ཆུའི་འགྲམ་གྱི་གྲོག་རོང་དུ་གནས་ཡོད།  ས་གནས་དེ་གའི་སྐམ་ཤས་ཆེ་བའི་གནམ་གཤིས་ཀྱིས་རྒུན་འབྲུམ་སྐྱེས་བར་ཆ་རྐྱེན་ཡག་པོ་མཁོ་འདོན་བྱས།  ལོ་རེའི་ཆར་པ་འབབ་ཚད་ཧའོ་སྨི་300ནས་600བར་ཡིན་པ་དང་ཉི་འོད་ཡག་པོ་ཕོག་པས།  ས་གནས་དེ་གའི་རྒུན་འབྲུམ་ལ་ནད་འབུའི་གནོད་སྐྱོན་ཉུང་ཞིང་།   མ་གཞི་ནས་གནོད་མེད་ཀྱི་རྒུན་ཆང་བསྙལ་བ་ལ་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་བཏིང་།

སེམས་ཀྱི་ཉི་ཟླའི་ཆང་ལས་མ་རྐང་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་ལག་རྩལ་མཛུབ་ཁྲིད་པ་ཡིས་རྒུན་འབྲུམ་སྐྱེས་རིང་ཡོངས་ལ་དམིགས་ནས།  གྲོང་མི་ལ་རྒུན་འབྲུམ་བཙུགས་སྟངས་མཛུབ་ཁྲིད་བྱས་པ་དང་།  དབྱར་དུས་ཆར་ཆུ་འབོལ་བར་དམིགས་ནས།  མཐོ་སྒང་དང་འཕྲོད་པའི་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་ནང་འདྲེན་བྱས་ཏེ།   ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་ངང་ནད་འབུ་ཡིས་གནོད་པར་བཀག་འགོག་བྱས་ནས།  སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་ཁམས་སིལ་ཏོག་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པར་མངོན་འགྱུར་བྱུང་།

2013ལོར་འདེབས་འཛུགས་ཚོད་ལྟ་བྱས་པ་ནས།  2018ལོར་སེམས་ཀྱི་ཉི་ཟླའི་ཆང་ལས་མ་རྐང་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི་དང་དངོས་སུ་མཉམ་ལས་བྱས་པའི་བར།  ས་གནས་དེ་ག་ཡིས་“ཏང་ཀྲི་པུའུ་+ཁེ་ལས་+མཉམ་ལས་ཁང་+ཞིང་དུད་”བཅས་རིམ་པ་བཞིའི་མཉམ་འགུལ་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་པ་དང་།  “ས་ཞིང་འཁོར་སྐྱོད་མ་དངུལ་+གླ་པའི་ཡོང་སྒོ་+མཉམ་ལས་ཐོབ་སྐལ་”བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་བརྒྱུད་ནས། “ ཐོན་ཁུངས་མ་རྩར་གྱུར་བ་དང་ཞིང་དུད་མ་རྩ་གཏོང་མཁན་དུ་གྱུར་བ།  ཞིང་པ་ལས་ཀ་འགྲོ་མཁན་དུ་གྱུར་བའི་”འགྱུར་ལྡོག་མངོན་འགྱུར་བྱུང་།  མིག་སྔར།  ལམ་མདོ་གྲོང་མི་ཚོ་ཆུང་གིས་རྒུན་ཞིང་མུའུ་32.8དེ་ཚད་གཞི་ཅན་གྱི་དོ་དམ་དུ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ནས།  ལོ་རེར་དུད་ཁ་རེའི་ཡོང་འབབ་སྒོར་5000ཡན་འཕར།   གྲོང་མི་ཚོ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཞིང་ལས་ལ་བཅིངས་འགྲོལ་ཐོབ་པ་ནས།  དེང་རབས་ཀྱི་འདེབས་འཛུགས་ལག་རྩལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཞིང་པ་གསར་པ་ཞིག་ཆགས་ནས།  གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་ཆེས་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་ནང་སྐྱེད་འགུལ་ཤུགས་སྐུལ་སློང་བྱས་ཡོད། 

2023ལོར།  སེམས་ཀྱི་ཉི་ཟླའི་ཆང་ལས་མ་རྐང་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི་ཡིས་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་མཉམ་ལས་ཐབས་ཇུས་བཏོན་ཏེ།  “སྔོན་གྱི་ལོ་གསུམ་མཉམ་ལས་འདེབས་འཛུགས་བྱས་པ་དང་ལོ་བཞི་པ་ནས་འཁོར་སྐྱོད་བདག་སྐྱོང་བྱས།”  ཀུང་སིས་རྒུན་འབྲུམ་གྱི་མྱུ་གུ་དང་ལག་རྩལ།  ཚད་ལྡན་དོ་དམ་གཅིག་བསྡུས་ངང་མཁོ་འདོན་བྱས་ཏེ། ཞིང་དུད་ཀྱིས་རིམ་པ་སྔོན་གྱི་བདག་སྐྱོང་བྱས་པར་འགན་འཁུར་ནས།  ལོ་བཞི་པ་ནས་ཁེ་ལས་ཀྱི་འཁོར་སྐྱོད་བདག་སྐྱོང་བྱས་པར་འགན་སྲུང་བྱས།  རྣམ་པ་དེ་ཞིང་དུད་ཀྱི་སྔོན་དཔག་བརྟན་སྲུང་བྱས་པ་མ་ཟད།  ཁེ་ལས་ཀྱིས་རྟེན་གཞི་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་བར་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་བཏིང་། 

མིག་སྔར།  གཏེར་མ་རོང་ཤང་གིས་རྒུན་འབྲུམ་འདེབས་འཛུགས་རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་བརྒྱ་ལྷག་གསར་སྣོན་བྱས་ཏེ།  “ལམ་མདོའི་ཁྲི་ཞ་ཀྲུའུ་རྒུན་འབྲུམ་”དེ་མིང་རྟགས་ཐོན་ལས་སུ་བཞེངས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་འགོད།  ཤང་ཡོངས་ཀྱིས་བསྡོམས་པའི་རྒུན་འབྲུམ་མུའུ་170འདེབས་འཛུགས་བྱས་ནས།  དུད་ཁ་325ཡི་མི་923ལ་ཕན་ཐོབ་བྱུང་།  རྒུན་འབྲུམ་དེ་གངས་རི་འདབས་ལ་མཐོང་རྒྱུ་ཚོར་རྒྱུ་ཡོད་པའི་“རྒྱུ་ནོར་”ཞིག་ཆགས་ཏེ།  “གཞི་ཁྱོན་ཆུང་ཞིང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བ་དང་།  ཡོང་སྒོ་མཐོ་བའི་”ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ལམ་བུ་ཐོག་བསྐྱོད་ནས།  མཐོ་སྒང་གི་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ལ་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་མིག་དཔེ་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད།